هر ساله به دنبال بارش باران در فصول بهار و پاییز، گونه های متعددی از قارچ های وحشی در مزارع، مراتع، باغات و جنگل ها شروع به روئیدن می کنند. برخی افراد علاقمند به جمع آوری این قارچ های خودرو دارند و جمع آوری قارچ، نوعی سرگرمی برایشان محسوب می شود البته این سرگرمی ممکن است عواقب ناگواری هم داشته باشد.
علائم مسمومیت در اثر مصرف یک قارچ سمی از یک علامت گوارشی ساده و زودگذر مانند دل درد تا علائم و عوارض پیچیده کبدی و کلیوی و یا حتی مرگ فرد در اثر مصرف برخی گونه ها، متفاوت است.
در مسمومیت های شدید، یک دوره پنهان از علائم اولیه شروع می شود. در این دوره بیمار هیچ علائمی از خود نشان نمی دهد ولی پس از دوره پنهان اولیه، علائم اولیه گوارشی آغاز می شود و علائم مسمومیت به شکل تهوع، درد شکم، بیحالی بدن و اسهال ظاهر می شود. علائم پس از مدتی فروکش می کند و بیمار وارد مرحله دوم پنهان می شود. پس از پایان مرحله دوم پنهان، علائم پیشرفته با شدت بیشتری ظهور می یابد که مهمترین آنها عبارتند از اختلالات کبدی و سیستم گوارشی و کلیه ها و درنهایت کما و مرگ بیمار.
از میان ۱۰۰۰ گونه قارچ، کلاهکدار و یا چتری که تاکنون از ایران جمع آوری، شناسایی و گزارش شده است، ۵۰ گونه به عنوان گونه های قارچ سمی و خطرناک شناخته می شود. اما باید به این نکته توجه داشت تمامی این ۵۰ گونه به یک میزان سمی نبوده و میزان سمیت آنها با یکدیگر متفاوت است.
تاکنون شش گونه قارچ سمی و کشنده به اسامی زیر در جدول در ایران گزارش شده است که از گسترش جغرافیایی وسیعی در ایران برخوردار بوده و سطح وسیعی از پوشش های جنگلی شمال و شمال غرب تا مناطق مختلف غرب کشور گسترده شده است.
| ۱ | Amantia phalloides |
| ۲ | Amantia verna |
| ۳ | Amantia virosa |
| ۴ | Galerina marginata |
| ۵ | Lepiota brunneoincarnata |
| ۶ | Lepiota subincarnata |
آمانیتا فالوئید نوعی قارچ سمی است که کلاهک این قارچ به شکل محدب می باشد و سطح صاف و خشکی دارد و به رنگ زیتونی تا سبز و قطر آن تا ۱۵ سانتی متر می باشد، پایه طول آن نیز تا ۱۵ سانتی متر و به رنگ سفید است.
آمانیتا وِرنا نوعی قارچ سمی است که کلاهک آن تا قطر ۱۰ سانتی متر و در ابتدا کروی و به تدریج باز می شود و به شکل محدب، به رنگ سفید، سفید کرمی تا سفید مایل به زرد در می آید. پایه آن تا طول ۱۲ سانتی متر و سفیدرنگ و تیغه ها و گوشت قارچ نیز سفیدرنگ می باشد.
آمانیتا ویرسا کلاهک آن تا قطر ۱۲ سانتی متر، محدب و مخروطی و کاملاً به رنگ سفید، کلاهک در شرایط آب و هوایی مرطوب و لزج و براق و رنگ تیغه ها سفید است. پایه های آن نیز تا طول ۱۲ سانتی متر و به رنگ سفید می باشد.
گالرینا مارگیناتا در این قارچ سمی کلاهک تا قطر ۱۰ سانتی متر، به شکل صاف تا محدب، رنگ کلاهک زرد قهوه ای تا قهوه ای خرمایی و حاشیه کلاهک به شکل ردیفی از خطوط ظریف به موازات حاشیه مشخص شده است. رشد گروهی و خوشه ای روی چوب دارند و در ابتدا زردرنگ ولی به تدریج با بلوغ اسپورها، تیره تر تا قهوه ای می شوند. پایه تا طول ۱۲ سانتی متر، استوانه ای و سفیدرنگ است و به مرور زمان تیره تر می شود.
لپیوتا برونیون‌اینکارناتا کلاهک تا قطر ۶ سانتی متر و در ابتدا نیم کروی تا محدب و به تدریج باز و به شکل محدب و یا صاف می شود. سطح کلاهک پوشیده از فلس های قهوه ای که در سطح روشن کلاهک پخش شده است. رنگ تیغه های این قارچ سمی در ابتدا سفید ولی به تدریج کرمی تا زرد تیره می شود. پایه تا طول ۵ سانتی متر و به سمت قاعده تیره تر و پوشیده از فلس های قهوه ای رنگ می باشد.
لپیوتا سابینکارناتا کلاهک آن تا قطر ۶ سانتی متر و در ابتدا نیم کروی تا محدب و به تدریج باز و به شکل محدب و یا صاف می شود. سطح کلاهک پوشیده از فلس های قهوه ای که در سطح روشن کلاهک پخش شده است. رنگ تیغه ها در ابتدا سفید ولی به تدریج کرمی تا زرد تیره می شود. پایه آن تا طول ۵ سانتی متر و به سمت قاعده تیره تر و پوشیده از فلس های قهوه ای رنگ.
متاسفانه در ایران هیچ آمار رسمی از میزان بروز مسمومیت های ناشی از مصرف قارچ سمی ثبت نشده است و تنها در موارد مسمومیت منجر به فوت می توان به آماری در این زمینه دست یافت.
به طور مثال در بهار ۱۳۸۵ مسمومیت قارچی، جان ۹ نفر از هموطنان را گرفت و تعداد زیادی را راهی بیمارستان و مراکز درمانی کرد. همچنین با شروع بارش ها، در سال ۱۳۹۷ بیشتر از هزار نفر از مردم در سطح کشور، به دلیل مصرف ناآگاهانه قارچ های خودرو، راهی بیمارستان ها شدند و ۲۲ نفر از هموطنان، جان خود را از دست دادند. در این میان آمار مسمومین و فوت شدگان در استان کرمانشاه بیشتر از سایر مناطق کشور بود بدین صورت که بیش از ۵۷۰ نفر به بیمارستان ها مراجعه نمودند و تعداد فوتی های ناشی از مسمومیت با قارچ در این استان به ۱۰ نفر رسید.
