
رژیم غذایی بدون لاکتوز یک الگوی غذایی رایج است که در آن لاکتوز حذف یا محدود میشود و لاکتوز نوعی قند است که در شیر وجود دارد. اگرچه بیشتر مردم به خوبی میدانند که شیر و سایر فرآوردههای لبنی به طور معمول حاوی لاکتوز هستند، اما این نوع قند در بسیاری از مواد غذایی دیگر هم وجود دارد که معمولاً مردم آنها را نمیشناسند.
در واقع بسیاری از نانها، کیکها و شیرینیها، پودر کیکها، آبنباتها و فرآوردههای پروتئینی از خانوادهی کالباس حاوی لاکتوز هستند. اگر میخواهید رژیم غذایی بدون لاکتوز را انتخاب کنید.
لاکتوز نوعی قند ساده است که به طور طبیعی در شیر و فرآوردههای لبنی وجود دارد و معمولاً لاکتاز آن را تجزیه میکند. لاکتاز آنزیمی است که در رودهی کوچک وجود دارد. بدن بسیاری از افراد نمیتواند به اندازهی کافی لاکتاز تولید کند و کمبود این آنزیم باعث ناتوانی در هضم لاکتوز شیر میشود. در واقع تخمین زده میشود که ۶۵ درصد از جمعیت جهان به عدم تحمل لاکتوز دچار هستند و این بدان معنی است که این افراد نمیتوانند لاکتوز شیر را هضم کنند.
برای کسانی که به عدم تحمل لاکتوز دچار هستند، مصرف مواد غذایی حاوی لاکتوز میتواند عوارض جانبی آزاردهندهای مانند درد شکم، نفخ و اسهال را به دنبال داشته باشد.
افرادی که از مشکل عدم تحمل لاکتوز رنج میبرند، میتوانند با پیروی از رژیم غذایی بدون لاکتوز عوارض جانبی ناشی از این مشکل را به حداقل برسانند. البته افرادی هم هستند که میخواهند لبنیات کمتری مصرف کنند و به همین دلیل رژیم غذایی بدون لاکتوز را انتخاب میکنند. دلایل این افراد برای کاهش مصرف لبنیات متفاوت است؛ از دلایل شخصی، مذهبی و بهداشتی گرفته تا نگرانیهایی که دربارهی محیط زیست دارند.
گروهی دیگر از افراد به پروتئینهای موجود در شیر یعنی پروتئین وی یا کازئین حساسیت دارند و به همین دلیل باید از رژیم غذایی بدون لاکتوز پیروی کنند که بخشی از رژیم غذایی بدون لبنیات است.
افرادی که میخواهند از رژیم غذایی بدون لاکتوز پیروی کنند، میتوانند بسیاری از مواد غذایی را به عنوان گزینههایی سالم و مفید مصرف کنند؛ از جمله:
اگرچه شناختهشدهترین منابع غذایی حاوی لاکتوز فرآوردههای لبنی مانند ماست، پنیر و کره هستند، اما لاکتوز در بسیاری از مواد غذایی آمادهی مصرف هم وجود دارد.
برخی از فرآوردههای لبنی حاوی مقادیر کمی لاکتوز هستند به گونهای که حتی افراد مبتلا به عدم تحمل لاکتوز با مصرف آنها دچار مشکل نمیشوند.
برای نمونه، کره تنها حاوی مقدار ناچیزی لاکتوز است و اگر در مصرف آن زیادهروی نشود، بعید است که برای افراد مبتلا به عدم تحمل لاکتوز مشکلی ایجاد کند. جالب است بدانید کرهی تصفیهشده که به عنوان روغن مصرف میشود تقریباً بدون لاکتوز است.
از طرفی دیگر، بعضی از انواع ماست حاوی باکتریهای مفیدی هستند که میتوانند به هضم لاکتوز کمک کنند.
سایر فرآوردههای لبنی که معمولاً حاوی مقدار کمی لاکتوز هستند عبارتاند از: کفیر، ماست ایسلندی، پنیر کهنه و خامهی غلیظ.
اگرچه ممکن است افراد مبتلا به عدم تحمل لاکتوز که مشکل آنها خفیف است با مصرف این مواد غذایی دچار هیچ گونه عوارضی نشوند، اما افرادی که به شیر حساسیت دارند یا به هر دلیل دیگر نباید لاکتوز مصرف کنند، احتمال دارد که حتی این فرآوردههای لبنی کملاکتوز را هم از رژیم غذایی حذف کنند.
خودداری از مصرف فرآوردههای لبنی زیر بخشی از رژیم غذایی بدون لاکتوز است:
علاوه بر فرآوردههای لبنی، بسیاری از مواد غذایی آمادهی مصرف هم حاوی لاکتوز هستند.
برای شناسایی محصولات حاوی لاکتوز، بررسی ترکیبات به کار رفته در محصول که روی بستهبندی آن درج شده است کافی است؛ وجود افزودنیهای لبنی در ترکیبات به کاررفته نشانهی این است که محصول حاوی لاکتوز است.
فهرست زیر شامل تعدادی از مواد غذایی حاوی لاکتوز است:
اگر دربارهی اینکه یک ماده غذایی حاوی لاکتوز است تردید دارید، بررسی ترکیبات مندرج روی بستهبندی محصول میتواند راهکار بسیار مفیدی باشد. باید به دنبال وجود شیر یا سایر افزودنیهای لبنی در محصول بگردید که معمولاً با عنوان پودر شیر یا شیر خشک، پروتئین آبپنیر یا قند شیر درج میشوند.
تعدادی از افزودنیهای لبنی که نشان میدهند یک محصول حاوی لاکتوز است شامل موارد زیر میشوند:
البته به این نکته هم توجه کنید که با وجود شباهتهایی در اسامی، ترکیباتی مانند لاکتات، اسید لاکتیک و لاکتالبومین هیچ ارتباطی با لاکتوز ندارند.
لاکتوز نوعی قند است که به طور طبیعی در شیر وجود دارد. علاوه بر فرآوردههای لبنی، بسیاری از مواد غذایی آمادهی مصرف مانند سسها، سوپهای آماده و غلات صبحانه حاوی لاکتوز هستند.
افرادی که میخواهند از رژیم غذایی بدون لاکتوز پیروی کنند، میتوانند بسیاری از مواد غذایی مانند میوهها، سبزیجات، غلات کامل، حبوبات و انواع گوشت را مصرف کنند. همچنین این افراد برای انتخاب مواد غذایی بدون لاکتوز میتوانند از یک راهکار ساده کمک بگیرند و ترکیبات مندرج روی بستهبندی محصولات را بررسی کنند. محصولاتی که حاوی افزودنیهای لبنی نیستند، بدون لاکتوز هستند.