آب آشامیدنی و آب غیر قابل شرب از لحاظ خواص شیمیایی، فیزیکی و میکروبی تفاوت های عمده ای دارند. ترکیب شیمیایی آب در طبیعت به بسیاری از عوامل مکانی مانند پوشش گیاهی، خصوصیات زمین شناسی، صنایع تولیدی اطراف، عملیات معدنی و فصل  بستگی دارد. این عوامل روش مورد نیاز برای تصفیه آب را تعیین می کنند.  برای اطمینان از تصفیه موثر و کیفیت آب آشامیدنی تولید شده، هر مرحله از فرآیند تصفیه باید با ابزار دقیق و با استفاده از پارامترهای کیفیت آب طبق استانداردهای ملی 1011 و 1053کنترل شود.

این استاندارد ها حداکثر مقادیر مجاز را برای طیف گسترده‌ای از پارامترها، از جمله پارامترهای میکروبی، شیمیایی و شاخص هایی که باید به طور منظم تجزیه و تحلیل شوند، تعریف می‌کند.

 

آنالیز آب لوله کشی و آب آشامیدنی بسته بندی و آب معدنی

 

آب آشامیدنی به عنوان مهم ترین نوشیدنی تلقی می شود و ویژگی های فیزیکی و شیمیایی، بیولوژیک و رادیواکتیو آن به حدی باشد که مصرف آن جهت آشامیدن، خطری برای سلامت انسان ایجاد نکند.

پارامترهای عمومی ای که در انجام آزمایش آب مورد بررسی قرار می گیرند شامل

کدورت  Turbidity

سختی Hardness

رنگ  Color

pH

دما Temperature

کل مواد معلق  Total Suspended Solid

کل مواد محلول  Total Dissolved Solid

 

وآیتم های آزمون میکروبی آب آشامیدنی شامل:

کل کلیفرم ها  Total Coliform

سودوموناس  Pseudomonas

اشرشیاکلی  Escherichia Coli

کلیفرم گوارشی  Fecal Coliform

باکتری های هتروتروف  HPC

سالمونلا  Salmonella

باکتری های احیاکننده سولفیت  SRB

تخم انگل  Nematode

آزمون MPN (بیشترین تعداد احتمالی) میکروارگانیسم ها در آزمایش آب از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است.

سایر آزمون های آب آشامیدنی

غلظت عناصر ضروری و فلزات سنگین:

سطوح غلظت عناصر ضروری مانند سدیم و کلسیم و همچنین فلزات سنگین و عناصر کمیاب مانند آرسنیک و سرب باید اندازه گیری گردد. برای این منظور از روش ICPMS و یا Atomic Absorption  جذب اتمی کوره و شعله استفاده می گردد.

پارامترهای فلزات سنگین آب آشامیدنی شامل آنالیز فلزاتی مانند آهن، آلومینیوم، روی، مس، منگنز، آرسنیک، سرب، کادمیم، کبالت، کروم، جیوه، نیکل، باریم، استرانسیوم، مولیبدنیوم، سلنیوم، وانادیوم، قلع، بیسموت، پلاتنیوم، آنتیموان، نقره، بریلیوم، برم، بور ….می باشد.

فاکتور TDS یا  تعیین کل جامدات محلول در آب:

که شامل مجموع غلظت کل یون های آب شامل کربنات، بی کربنات، کلراید، سولفات، نیترات، سدیم، پتاسیم، کلسیم و منیزیم نیتریت و  فلوراید است.

فاکتور TSS یا تعیین کل مواد معلق:

شامل مواد معدنی مانند شن، سیلیت و …. و مواد آلی شامل فیبرهای گیاهی، جلبکها و باکتریها است.

در این روش ابتدا حجم دقیقی از آب را وزن می کنند. سپس این حجم دقیق آب از طریق یک فیلتر تصفیه آب از جنس الیاف شیشه ای که از قبل وزن شده است و اندازه منافذ آن هم مشخص می باشد، عبور می کند. پس از آن فیلتر آب را خشک می کنند تا تمام آب آن تبخیر شود و در انتها فیلتر تصفیه آب را دوباره وزن می کنند.

اندازه گیری میزان سختی کل (TH) :مجموع کلسیم و منیزیم.

اگر آب حاوی نمک‌های معدنی مانند کلسیم، روی، آهن، منیزیم و یا ترکیبات بی‌کربنات باشد به آن آب سخت می‌گویند. معمولا سختی آب به دو قسمت سختی موقت و سختی دائم تقسیم می‌شود. منظور از سختی موقت یا سختی بی کربناتی، املاح بی کربنات کلسیم و منیزیم است که در اثر حرارت دادن از حالت محلول به صورت غیر محلول در می‌آید. منظور از سختی دائم یا سختی غیر کربناتی، املاح سولفات و کلرید و نیترات و …کلسیم و منیزیم است که در اثر حرارت دادن رسوب نمی‌کنند.

نمک‌های کلسیم و منیزیم موجب سختی آب شده و در هنگام شستشو، تولید صابون‌های نامحلول می‌کند که معمولا از نوع کلسیم و منیزیم می‌باشند. سختی آب را بر حسب مقدار کلسیم کربنات و با واحد ppm یا واحد بر میلیون بیان می‌کنند. تعیین میزان سختی آب معمولا به  روش تیتراسیون با محلول EDTA  یا استفاده از دستگاه سختی سنج (TDS متر) انجام می گیرد

اصطلاح سختی کل به معنی مجموع سختی ناشی از کلسیم و منیزیم است.